De afgelopen jaren heeft crowdfunding wereldwijd enorm gegroeid. In 2019 is in Nederland 424 miljoen euro via crowdfunding opgehaald. Crowdfunding is een manier om geld op te halen of te investeren zonder gebruik te maken van banken. Maar waar moet je op letten en welke risico’s je moet vermijden.
Wat is Crowdfunding?
De AFM geeft aan dat er 4 soorten crowdfunding zijn. Bij crowdfunding plaatst de aanvrager een kredietvraag op een platform zoals een crowdfunding website. Bij de kredietvraag geef je een omschrijving gegeven van het project waar het krediet voor nodig is. Je kan ook vaak een businessplan toevoegen. Daarbij geef je aan wat de looptijd is van de financiering, wat de aflostermijnen zijn en welke rente wordt vergoed. Meestal is het in te leggen bedrag per persoon of bedrijf gemaximeerd. De gevraagde lening, wordt pas definitief op het moment dat de kredietaanvraag volledig is ingetekend. Pas dan moeten de kredietverstrekkers echt geld inleggen en wordt de lening verstrekt.
Risico’s voor de kredietnemer
Voor de kredietnemer verschilt een crowdfunding financiering niet heel erg van een klassieke bankfinanciering. Er zijn eigenlijk maar twee zichtbare verschillen. Enerzijds is de partij van wie het krediet wordt verkregen verschillend. In het klassieke geval wordt het krediet verkregen van de bank, in het geval van crowdfunding wordt het krediet verkregen van ofwel de tussenpersoon ofwel een apart op te richten entiteit, bijvoorbeeld een informele vereniging waarbinnen alle kredietverstrekkers van het betreffende project zijn verenigd. Bij financiering middels crowdfunding wordt derhalve niet per kredietverstrekker een aparte overeenkomst gesloten.
Zekerheid
Een ander groot verschil voor de kredietnemer is waarschijnlijk de te vestigen zekerheid. Bij een krediet van een bank worden altijd zekerheden gevestigd. Denk daarbij aan pandrechten, voorraad, inventaris en debiteuren of bijvoorbeeld een hypotheek op een bedrijfspand of een woning. Wanneer een bank een vennootschap financiert is het gebruikelijk dat de bestuurder van de vennootschap voor een deel van de financiering borg dient te staan. Dat deel van de financiering kan door de bank op de bestuurder worden verhaald als de vennootschap niet aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Bij een crowdfunding financiering worden er vaak geen zekerheden verstrekt en worden derhalve geen pandrechten of hypotheekrechten gevestigd op eigendommen van de kredietnemer. Wel gebeurt het geregeld dat bij een crowdfunding financiering aan een vennootschap aan de bestuurder wordt gevraagd een hoofdelijke aansprakelijkheid te tekenen. Anders dan bij een bankfinanciering staat de bestuurder dus niet borg voor een deel van de financiering maar voor de gehele financiering. Dit kan voor de bestuurder een groter risico betekenen.
Onderzoek
Het is van belang goed te kijken via welke tussenpersoon of crowdfunding platform de investering wordt aangeboden. De tussenpersoon op het crowdfunding platform geeft namelijk vaak een indicatie af van het risico van de investering. Ook wordt er vaak gesteld dat de betreffende financieringsaanvragen zijn gecontroleerd door financieel experts van het crowdfunding platform. Dit zou moeten betekenen dat financieringsaanvragen afkomstig van een niet betrouwbare partij of ten behoeve van een niet rendabel project of onderneming niet door de betreffende tussenpersoon of op het betreffende crowdfunding platform wordt aangeboden. Dit kan zo zijn maar dan is het wel belangrijk te weten of de tussenpersoon of het crowdfunding platform betrouwbaar is. Vaak vallen tussenpersonen en crowdfunding platforms onder toezicht van de autoriteit financiële markt (AFM). Als dit het geval is dan kan dit een goede indicatie zijn voor de betrouwbaarheid van de door deze tussenpersoon op het crowdfunding platform verstrekte adviezen. Is de tussenpersoon of het crowdfunding platform niet aangesloten bij de AFM dan is het verstandig op andere wijze de betrouwbaarheid van de betreffende partij te onderzoeken.
Faillissement
Bij crowdfunding wordt vaak geen zekerheid gevraagd. Wat betekent dit? Als de kredietnemer de aflossing of de rente niet kan betalen wordt hij eerst door de tussenpersoon gevraagd toch tot betaling over te gaan. Betaalt hij dan nog steeds niet dan kan een procedure bij de rechtbank worden gestart om het geld te incasseren. Maar is er onvoldoende geld bij de kredietnemer dan gaat hij in het ergste geval failliet. Zijn er geen zekerheden zoals een pandrecht dan ontvangen de financiers helemaal niets. Dit is een groot risico. Maar is het een financiering aan een vennootschap en is de bestuurder hoofdelijk aansprakelijk dan kan de bestuurder verplicht worden te betalen in plaats van de vennootschap. Maar heeft de bestuurder ook geen geld dan kan de bestuurder failliet gaan en blijven de investeerders alsnog met lege handen achter. Dit risico kan worden opgevangen door een annuïteitenaflossing. In het begin van het verstrekte krediet is de aflossing vrij hoog en wordt het verstrekte krediet snel ingelopen. Het risico wordt dan steeds kleiner dat het ingelegd vermogen niet k wordt terugbetaald. Het risico dat de lening niet wordt terugbetaald, wordt kleiner, maar dat het risico dat de rente niet wordt betaald, blijft gelijk. Dit kan dan nog steeds betekenen dat op de lening geen rendement wordt behaald.
Doen?
Besluit je om mee te doen aan een crowdfunding dan is het slim om te checken welke risico’s er zijn. Zijn de verwachtingen waar te maken? Is het advies dat wordt verstrekt betrouwbaar? Ook is het verstandig om te investeren in meerdere projecten om zo je risico te verkleinen. Besluit u een krediet via crowdfunding aan te vragen dan doet u er goed aan een betrouwbare tussenpersoon of crowdfunding platform te selecteren. Besef daarbij goed welke risico’s het voor u als bestuurder met zich brengt wanneer u een hoofdelijke aansprakelijkheid aangaat voor het crowdfunding krediet dat aan uw onderneming wordt verstrekt.